Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικές είναι οι ηγετικές ικανότητες και η ανάπτυξή τους είναι ένα από τα κύρια ζητήματα που απασχολούν τον σύγχρονο εταιρικό κόσμο. Το ερώτημα όμως είναι:
Είμαστε γεννημένοι ηγέτες ή πρόκειται για μια δεξιότητα που μαθαίνεται;
Στα χρόνια που εργάστηκα στον εταιρικό κόσμο, παρατηρώντας άλλους συναδέλφους, μου ήταν ξεκάθαρο ότι υπάρχουν κάποιοι που μοιάζουν να έχουν γεννηθεί με την ικανότητα να ηγούνται. Νιώθουν πολύ άνετα σε ηγετικές θέσεις, αλλά αν τους ζητούσες να σε διδάξουν αυτό που κάνουν, δεν θα μπορούσαν να σου πουν τι ακριβώς είναι αυτό. Κατά έναν ειρωνικό τρόπο, όταν οι εταιρείες επενδύουν σε σεμινάρια για ηγέτες, αυτοί είναι συνήθως οι άνθρωποι που τα πάνε περίφημα σε αυτά τα προγράμματα. Αυτό λοιπόν που έχω παρατηρήσει είναι ότι κάθε φορά που συναντώ ανθρώπους που αγαπούν τα σεμινάρια ηγεσίας, είναι συνήθως οι ίδιοι άνθρωποι που ήταν εξ’αρχής καλοί ηγέτες και ίσως δεν τα χρειάζονται καν.
Από την άλλη, υπάρχουν και οι επαγγελματίες που δεν έχουν τόσο καλές ηγετικές ικανότητες. Μπορεί να είναι εξαιρετικοί σε αυτό που κάνουν και να έχουν εκπληκτικές δεξιότητες, αλλά η ηγεσία δεν είναι το στοιχείο τους. Συχνά οι άνθρωποι με τόσο μεγάλες δεξιότητες προωθούνται λόγω ικανοτήτων σε υψηλότερες θέσεις, αλλά πολλές φορές αυτό τους βασανίζει, επειδή πρέπει να διαχειριστούν περισσότερους ανθρώπους. Αυτοί είναι οι επαγγελματίες που χρειάζονται περισσότερο τα σεμινάρια ικανής ηγεσίας και τελικά, σε πολλές περιπτώσεις, αυτά τα σεμινάρια έχουν ελάχιστη έως μηδενική επίδραση πάνω τους.
Τι συμβαίνει λοιπόν όταν τα σεμινάρια ικανής ηγεσίας δεν έχουν αποτέλεσμα ή όταν οι προσπάθειές μας να γίνουμε καλύτεροι ηγέτες πέφτουν στο κενό;
Κατά τη γνώμη μου, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην ανάπτυξη ηγετικών ικανοτήτων είναι ότι προσπαθούμε να φτιάξουμε καλούς ηγέτες από έξω προς τα μέσα. Προσπαθούμε να υπογραμμίσουμε στους ανθρώπους ποιες είναι οι συμπεριφορές και τα χαρακτηριστικά που περιγράφουν τους μεγάλους ηγέτες, όπως:
Άκου και επικοινώνησε αποτελεσματικά
Φέρσου σαν πρότυπο
Να είσαι θετικός
Να βλέπεις πάντα τη μεγάλη εικόνα
και τους λέμε:
“Κάνοντας αυτά θα γίνεις καλύτερος ηγέτης”
Αυτό που καταφέρνουμε λοιπόν είναι απλά να τους δίνουμε φανταστικές συμβουλές, ιδέες, τεχνικές, ατάκες που πρέπει να λένε για να επηρεάσουν τους άλλους.
Δε λέω ότι αυτά τα χαρακτηριστικά είναι αρνητικά ή ότι δεν πρέπει να τα έχουμε. Στην πραγματικότητα, όλοι οι μεγάλοι ηγέτες τα έχουν. Το πρόβλημα εδώ δεν είναι αυτό, αλλά το ότι οι άνθρωποι πολύ απλά δεν είναι μαριονέτες, για να τους πούμε: “Να είσαι θετικός” και να απαντήσουν “Α ναι, δεν το είχα σκεφτεί ποτέ αυτό – θα είμαι θετικός από δω και πέρα”.
Οι άνθρωποι κάνουν τα πράγματα που έχουν νόημα για αυτούς και το τι έχει νόημα για τον καθένα έχει να κάνει με το πως βλέπει τον κόσμο. Και το πως βλέπει ο καθένας μας τον κόσμο ποικίλει εντυπωσιακά από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Έχεις προσέξει ποτέ ότι ακόμα κι ενώ όλοι ζούμε στον ίδιο κόσμο, βλέπουμε μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα; Ακόμη και μέσα σε μια ομάδα ανθρώπων με παρόμοιες θέσεις, κάποιοι αγαπούν τη δουλειά τους και κάποιοι τη μισούν. Εκεί που κάποιοι άνθρωποι βλέπουν την ευκαιρία, κάποιοι αντικρίζουν μόνο προκλήσεις. Κάποιοι άνθρωποι βλέπουν προβλήματα, άλλοι βλέπουν λύσεις. Δεν είναι πολύ ενδιαφέρον το πόσο διαφορετικοί είμαστε, τελικά;
Ο λόγος που είμαστε όλοι τόσο διαφορετικοί ενώ ζούμε στον “ίδιο” κόσμο είναι ότι οι συμπεριφορές και οι πράξεις μας – τα πράγματα που κάνουμε στον έξω κόσμο – επηρεάζονται από έναν κόσμο που δεν βλέπουμε, τον εσωτερικό μας κόσμο-τις σκέψεις μας.
Το “μέσα μας” είναι η πηγή για όλες τις συμπεριφορές μας, που εκδηλώνονται στο “έξω μας”. Ποιο λοιπόν, θα βλέπατε σαν ένα λογικό σημείο εκκίνησης, εάν θέλετε να προκαλέσετε κάποια αλλαγή; Εάν εστιάσετε στο έξω – τη συμπεριφορά – το πιο πιθανό είναι να μη προκαλέσετε αλλαγές με διάρκεια. Και αν δείτε διαφορά, θα πρόκειται μάλλον για μηχανικές, επιφανειακές αλλαγές.
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που πολλοί λένε “οι μεγάλοι ηγέτες γεννιούνται, δεν γίνονται” ή “οι άνθρωποι δεν αλλάζουν”.
Στον αντίποδα αυτής της άποψης, από την εμπειρία μου ως coach έχω δει ότι οι ηγέτες μπορούν να διδαχτούν και ναι, οι άνθρωποι αλλάζουν, αλλά μόνο όταν η αλλαγή ξεκινά από μέσα προς τα έξω. Όταν κάτι μέσα σου μετατοπίζει τον τρόπο που βλέπεις τον κόσμο και σαν αποτέλεσμα παρατηρείς μία αλλαγή που δεν θα φανταζόσουν ποτέ ότι ήταν εφικτή, και μάλιστα συμβαίνει με τρόπο φυσικό και αβίαστο.
Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όταν ένα πρόγραμμα εταιρικού coaching έχει βοηθήσει κάποιον να γίνει καλύτερος ηγέτης, αυτό σημαίνει πως αυτός ο κάποιος έχει κατανοήσει κάτι σε βαθύτερο επίπεδο. Όταν έχεις δει κάτι καινούργιο σχετικά με τους άλλους, την επικοινωνία, τη δυναμική της ομάδας, τα κίνητρα, θα αλλάξει αναπόφευκτα ο τρόπος με τον οποίο δουλεύεις και ηγείσαι.
Όταν η εστίαση σου δεν μένει στη συμπεριφορά – το πως πρέπει να πράξεις:
“Εντάξει θα είμαι καλύτερος ακροατής γιατί αυτό μου είπαν να κάνω”,
αλλά όταν καταλαβαίνεις κάτι βαθύτερο σχετικά με την αποτελεσματική ακρόαση κι από που προέρχεται.
Κάπως έτσι λειτουργούν τα πράγματα γενικά στη ζωή. Οι άνθρωποι δεν βλέπουν/εισπράττουν αυτό που κάνουμε, αλλά την πηγή του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο βλέπουμε συχνά δύο στελέχη με παρόμοιο στιλ και συμπεριφορά, αλλά ο ένας είναι αποτελεσματικός και ο άλλος όχι. Αυτό που δεν βλέπουμε με τα μάτια μας, αλλά μας επηρεάζει 100% είναι εκείνο το σημείο από το οποίο ξεκινούν οι μεγάλοι ηγέτες. Αυτό το σημείο δεν είναι κάτι που να μπορούμε να μιμηθούμε αλλά κάτι που- όπως είπα πριν – πρέπει να καταλάβουμε.
Σε μια σειρά από posts σκοπεύω να διερευνήσω κάποιους από τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να δούμε βαθύτερα από πού προέρχονται οι μεγάλοι ηγέτες και ελπίζω να προκαλέσω μία μετατόπιση, τόσο στην κατανόησή μας αλλά και στην ικανότητά μας να ηγούμαστε.
Με αγάπη,
I, Sofia
